[ Pobierz całość w formacie PDF ]
środków zapobiegawczych.
Podstawa ogólna’! Zrodki zapobiegawcze można stosować wyÅ‚Ä…cznie przeciwko podejrzanemu i
oskarżonemu:
¢' w celu zabezpieczenia prawidÅ‚owego toku postÄ™powania
¢' wyjÄ…tkowo także w celu zapobiegniÄ™cia popeÅ‚nieniu przez oskarżonego nowego ciężkiego
przestępstwa
Co więcej, środki zapobiegawcze można stosować tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na
duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo. Przyjmuje się, że stopień
prawdopodobieństwa popełnienia przez podejrzanego przestępstwa musi być wyraznie wyższy niż
wówczas, gdy chodzi o wszczęcie przeciwko niemu postępowania przygotowawczego (tam ustawa
mówi o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa).
Podstawy szczególne ’! Mamy podstawy szczególne odnoszÄ…ce siÄ™ do pierwszej podstawy ogólnej
zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania i podstawę szczególną odnoszącą się do
drugiej podstawy ogólnej. Odnoszące się do pierwszej:
¢' uzasadniona obawa ucieczki lub ukrywania siÄ™ oskarżonego, zwÅ‚aszcza gdy nie można
ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu
¢' uzasadniona obawa matactwa (że oskarżony bÄ™dzie nakÅ‚aniaÅ‚ do skÅ‚adania faÅ‚szywych
zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne)
§ 2 art. 258 również odnosi siÄ™ do tych obaw, jako podstaw szczególnych stosowania Å›rodków
zapobiegawczych, ale wskazuje, że ta uzasadniona obawa może wynikać również z grożącej
oskarżonemu surowej kary:
¢' gdy oskarżonemu zarzuca siÄ™ popeÅ‚nienie zbrodni lub wystÄ™pku zagrożonego karÄ…
pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat
¢' albo gdy sÄ…d I instancji skazaÅ‚ go na karÄ™ pozbawienia wolnoÅ›ci nie niższÄ… niż 3 lata
Podstawa szczególna odnosząca się do drugiej podstawy ogólnej:
¢' uzasadniona obawa, że oskarżony, któremu zarzucono popeÅ‚nienie zbrodni lub umyÅ›lnego
występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu
przygotował: W.W. 111
powszechnemu, a zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził
Stosowanie Å›rodków zapobiegawczych ’! Zrodki zapobiegawcze stosuje sÄ…d, ale w postÄ™powaniu
przygotowawczym także prokurator poza tymczasowym aresztowaniem, które władny zastosować
jest wyłącznie sąd. Ale nawet jeśli środki zapobiegawcze w postępowaniu przygotowawczym
stosuje prokurator, zażalenie służy do sądu (sądowa kontrola).
Przed zastosowaniem środka zapobiegawczego sąd albo prokurator stosujący środek, przesłuchuje
oskarżonego, chyba że jest to niemożliwe z powodu:
¢' ukrywania siÄ™ oskarżonego
¢' nieobecnoÅ›ci oskarżonego w kraju
Wymóg przesłuchania oskarżonego / podejrzanego stanowi dodatkową gwarancję mającą chronić
taką osobę przed bezpodstawnym lub zbędnym zastosowaniem środka zapobiegawczego.
Do udziału w przesłuchaniu należy dopuścić ustanowionego obrońcę jeżeli się stawi. Ale
zawiadomienie obrońcy o terminie przesłuchania nie jest obowiązkowe należy go dokonać na
wniosek oskarżonego (podejrzanego), gdy nie występuje niebezpieczeństwo utrudnienia
przeprowadzenia czynności.
Uwaga: W przypadku stosowania tymczasowego aresztowania oraz rozpoznawania zażalenia na
zastosowanie lub przedłużenie tego środka, zawiadomienie obrońcy jest obowiązkowe, ale jego
niestawiennictwo należycie zawiadomionego nawet usprawiedliwione nie tamuje rozpoznania
sprawy.
O terminie przesłuchania sąd natomiast zawsze powiadamia prokuratora.
Zastosowanie środka zapobiegawczego zawsze wymaga wydania postanowienia, które musi
zawierać:
¢' osobÄ™
¢' zarzucany jej czyn
¢' kwalifikacjÄ™ prawnÄ… czynu
¢' podstawÄ™ do zastosowania danego Å›rodka
¢' w przypadku tymczasowego aresztowania dodatkowo jeszcze:
à czas trwania tymczasowego aresztowania
à termin, do którego tymczasowe aresztowanie ma trwać
Postanowienie takie wymaga uzasadnienia, które musi zawierać:
¢' przedstawienie dowodów Å›wiadczÄ…cych o popeÅ‚nieniu przez oskarżonego przestÄ™pstwa
¢' przytoczenie okolicznoÅ›ci wskazujÄ…cych na istnienie podstawy i koniecznoÅ›ci zastosowania
środka zapobiegawczego
¢' w przypadku tymczasowego aresztowania dodatkowo jeszcze:
à wyjaÅ›nienie, dlaczego nie uznano za wystarczajÄ…ce zastosowanie innego Å›rodka
zapobiegawczego
Zrodek jest zastosowany z momentem wydania postanowienia, złożenie zażalenie nie wstrzymuje
jego wykonania.
Zrodki zapobiegawcze mogą być stosowane aż do chwili rozpoczęcia wykonania kary. Jeśli chodzi
o tymczasowe aresztowanie, może być stosowane do chwili rozpoczęcia wykonania kary tylko
przygotował: W.W. 112
wtedy, gdy karą jest pozbawienie wolności.
Na postanowienie służy zażalenie:
¢' na postanowienie prokuratora do sÄ…du rejonowego, w którego okrÄ™gu prowadzi siÄ™
postępowanie
¢' na postanowienie sÄ…du do sÄ…du odwoÅ‚awczego (wyższego rzÄ™du)
Zażalenie można złożyć tylko raz i złożenie ograniczone jest terminem zawitym: 7 dni od
doręczenia postanowienia o zastosowaniu środka.
Wniosek o uchylenie lub zmianÄ™ Å›rodka zapobiegawczego ’! Możliwość zÅ‚ożenia takiego
wniosku niezależna jest od możliwości zaskarżenia stosownego postanowienia w drodze zażalenia.
Oskarżony może składać w każdym czasie wniosek o uchylenie lub zmianę środka
zapobiegawczego. W przedmiocie wniosku rozstrzyga najpózniej w ciągu 3 dni:
¢' prokurator
¢' lub sÄ…d po wniesieniu aktu oskarżenia do sÄ…du
Wniosek można składać wielokrotnie (odwrotnie niż przy zażaleniu je można złożyć tylko raz)
Na postanowienie w przedmiocie wniosku służy zażalenie. Zażalenie rozpoznaje ten sam sąd w
składzie trzech sędziów.
Uwaga: W przypadku tymczasowego aresztowania zażalenie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy
wniosek złożony został po upływie co najmniej 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia w
przedmiocie tymczasowego aresztowania.
Uchylenie lub zmiana Å›rodka zapobiegawczego ’! Niezależnie od tego, czy wniosek zostaÅ‚
złożony, środek zapobiegawczy musi być niezwłocznie uchylony lub zmieniony (z urzędu), jeżeli:
¢' ustanÄ… przyczyny, wskutek których zostaÅ‚ on zastosowany
¢' powstanÄ… przyczyny uzasadniajÄ…cego jego uchylenie, zmianÄ™ na Å‚agodniejszy lub
zaostrzenie
Zastosowany przez sąd środek zapobiegawczy może być w postępowaniu przygotowawczym
uchylony lub zmieniony na łagodniejszy również przez prokuratora.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]