[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Przedniejsi panowie z Wielkopolski, wespół z Januszem,
arcybiskupem gnieznieńskim, uczynić tego nie chcieli, krakowianie
zaś, głównie ojciec Zawiszy, wojewoda, i jego krewni zgodzili się na
to, wtedy król pan kazał zamknąć bramy miasta, wobec czego i Wiel-
247
Sagmine pecuniali inuncti" - Sagmen - roślina święta u Rzymian, która noszona przez ich
posłów, nadawała im charakter nietykalności (przypis J. %7łerbiłły).
248
Pierwsza córka Ludwika zmarła jako niemowie. Tu chodzi o Katarzynę, zmarłą w 1378
roku.
249
Wspomniany tu trzeci zjazd w Koszycach odbył się w 1379 roku, gdzie na tron polski
wyznaczono Marie, drugą córkę Ludwika.
kopolanie, widząc się w położeniu bez wyjścia, złożyli hołd wierności
i (drugą) córkę królewską za królową swoją uznali. Gdy się tym
sposobem życzenia króla pana spełniły, biskup zaś krakowski Florian,
poszedł, jak już powiedziano, drogą wszelkiego ciała250, ów Zawisza,
z woli i z rozkazu króla i jego rodzicielki, został przez kapitułę
krakowską w drodze kompromisu, około niedzieli Laetare"251, na
biskupa krakowskiego obrany, na święto zaś Wielkanocy w Kaliszu
przez Jana, arcybiskupa gnieznieńskiego zatwierdzony oraz przez
arcybiskupa ostrzyhomskiego w Ostrzyhomiu z polecenia papieża
Urbana VI, konsekrowany. Przybywszy do Krakowa, nowy biskup
wyłożył bardzo wielkie koszta na uroczyste odprawienie pierwszej
mszy swojej, potem zaś, wiodąc dalej poprzednie życie bezwstydne i
rozpustne, tak dalece cugle swawoli popuścił, że cielesnym
rozkoszom, tak obrzydliwym u biskupa, oddawał się otwarcie bez
żadnej powściągliwości. Koni cugowych, rzędów na nie i szat dla
ubrania swego ciała miał mnóstwo nadzwyczajne, mówiono, że
posiadał przeszło 70 koni i tyleż zmian ubrania i rozmaitych
przyborów do pojazdów i koni, do poczwórnych kolas miał mieć
niezwyczajną ilość cugowców. Po śmierci królowej starszej wyprosił
od króla dla swojego ojca, wojewody krakowskiego, kasztelanię
krakowską, opróżnioną po śmierci kasztelana Jaśka252, dla siebie zaś
wystarał się, że go król posłał w swym zastępstwie do rządzenia
Królestwem Polskim, i od tej pory zuchwale pisać się zaczął
wikariuszem Królestwa. Lecz Wszechmocny nie chciał dłużej znosić
jego opętania i czynów zbrodniczych, i po świętach wielkanocnych, w
rok zaledwie po jego wyborze na stolicę biskupią, dotknął go ciężką
niemocą. Opowiadają bowiem, że raz ujrzał w jakiejś wsi, do jego
kościoła należącej, pewną pięknego lica córkę jakiegoś biedaka i
zapragnął jej, lecz biedak, ojciec jej, będąc uczciwym człowiekiem,
nie zgodził się na hańbę, a bojąc się gwałtu na córce, ukrył się z nią na
bróg zboża. Gdy w nocy przyszedł tam biskup i przystawiwszy
drabinę, wlazł na bróg, wtenczas ukryty z córką wieśniak zrzucił go
razem z drabinć na dół. Od tego upadku, jak powiadają, biskup zapadł
na chorobę i już się
250
Bp Florian z Mokrska zmarł 6 lutego 1380.
251
W roku 1380 niedziela Laetare" wypadała 4 marca, a Wielkanoc 25 marca.
252
Jan (Jasiek) z Melsztyna h. Leliwa, kasztelan krakowski od 1366, zm. 1380/81.
nie mógł wyleczyć aż do śmierci. Umarł zaś w roku i dniu wyżej
wymienionych253. Nabożeństwo na jego pogrzebie odbyło się nie po
biskupiemu, nie po książęcemu, nie po królewsku ani też po cesarsku,
lecz jakimś dziwnym obyczajem, według którego kazał odprawić je
brat jego Krzesław, kasztelan sandomierski254, w przepychu kolas i
koni, świeckim zwyczajem, ubliżającym zwyczajom duchownych.
Pierwszej nocy po jego pogrzebie zdarzyło się coś nadzwyczajnego,
mianowicie swiątnicy, którzy nie spali, strzegąc w zakrystii skarbu
kościelnego, posłyszeli tętent koni, biegających tam i z powrotem po
posadzce kościelnej, i głosy, wołające jeden do drugiego: pojedzmy
na hops!"255, tj. jedzmy na rozpustę. Tętent ten i głosy tak przeraziły
owych świątników, że ani wołać ani mówić nie mogli i od tego czasu
jakby ogłuszeni zapadli w ciężką chorobę, tak że dotąd nie ma nadziei
na utrzymanie ich przy życiu.
54 O śmierci Mikołaja, biskupa poznańskiego. Tegoż roku, w dniu
18 marca, Mikołaj zwany Kórnik, biskup poznański, po długiej i
ciężkiej chorobie zakończył dzień ostatni w Ciążeniu, majętności
swojego kościoła. W ciągu więcej niż dwóch lat cierpiał on na
[ Pobierz całość w formacie PDF ]